Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος: Η διαφάνεια του γυαλιού αποτελεί δημιουργική πρόκληση για τον αρχιτέκτονα

Ο Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος, Αρχιτέκτονας ΕΜΠ, Μέλος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Π.Ε. Κορινθίας, μιλά στο Glass Forum για τις προκλήσεις, τις καινοτόμες τεχνολογίες και τα όρια του γυαλιού στην ανακαίνιση.
Συνέντευξη στην Αλεξία Καλογεροπούλου

Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε κατά την ανακαίνιση ενός κτιρίου με τη χρήση γυαλιού και πώς τις ξεπερνάτε; 

Η κύρια πρόκληση κατά την ανακαίνιση είναι η αισθητική ενσωμάτωση του γυαλιού στο υπάρχον κτίριο και στις προτεινόμενες επεμβάσεις σε αυτό. Σε κάθε έργο εξετάζουμε τις προδιαγραφές θερμομόνωσης και ηχομόνωσης, ασφάλειας και αντοχής, συντήρησης και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Πολλές φορές αντιμετωπίζουμε πιο εξειδικευμένες απαιτήσεις, όπως είναι για παράδειγμα ο χρόνος και ο τρόπος εγκατάστασης, το χρώμα του γυαλιού, η ανακλαστικότητα και η διαφάνειά του. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός και η συνεχής συνεργασία των μηχανικών του έργου με τους έμπειρους επαγγελματίες της βιομηχανίας, τους τεχνικούς και τους εγκαταστάτες, αποτελούν μονόδρομο για την επιτυχημένη αντιμετώπιση κάθε πρόκλησης.

Πώς διασφαλίζετε τη συμβατότητα του γυαλιού με άλλα υλικά κατά την ανακαίνιση ενός κτιρίου;

Αρχικά γίνεται λεπτομερής αποτύπωση και καταγραφή των δεδομένων του έργου. Επίσης, μελέτη, κατανόηση και ενσωμάτωση των τοπικών χαρακτηριστικών και καιρικών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή. Τα στοιχεία αυτά αξιολογούνται κατά τον σχεδιασμό και εξειδικεύουμε τις τεχνικές προδιαγραφές των υλικών που θα χρησιμοποιήσουμε και τις κατασκευαστικές μεθόδους που θα ακολουθήσουμε. Σε μεγάλα ή υψηλών απαιτήσεων έργα, πριν από την τελική τοποθέτηση, πραγματοποιούμε δοκιμές για τη διασφάλιση της μηχανικής και χημικής συμβατότητας των υλικών.

Ποιες είναι οι πιο σημαντικές παράμετροι που πρέπει να λάβετε υπόψη κατά την επιλογή του κατάλληλου υαλοπίνακα, ειδικά όσον αφορά την ανθεκτικότητα, την ασφάλεια και την ενεργειακή απόδοση;

Η συνεχής εξέλιξη της τεχνολογίας των υαλοπινάκων προσφέρει πλέον πληθώρα επιλογών: διπλοί, τριπλοί, πυράντοχοι, ενισχυμένοι ή πολυστρωματικοί υαλοπίνακες και όλοι πιστοποιημένοι ως προς την ανθεκτικότητα, την ασφάλεια και την ενεργειακή απόδοση. Κατασκευαστικά, μας απασχολεί κυρίως το πάχος και το βάρος του υαλοπίνακα, συνδυαστικά με την αντοχή του σε κρούση. Κατά τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, όμως, λαμβάνουμε υπόψη μας πολλούς παράγοντες, όπως η σκίαση, η έκθεση σε βροχή, χιόνι και διαβρωτικούς παράγοντες, η ανεμοπίεση και, φυσικά, οι πιθανοί κίνδυνοι για την ασφάλεια ανθρώπων και ζώων, όταν η περιοχή γύρω από τον υαλοπίνακα είναι προσβάσιμη.

Ποιες είναι οι πιο καινοτόμες τεχνολογίες που εφαρμόζονται σήμερα στην ανακαίνιση με γυαλί και πώς συμβάλλουν στην ενεργειακή αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα των κτιρίων;

Οι τεχνολογίες που επιτρέπουν στο γυαλί να μεταβάλει τις ιδιότητές του είναι είτε με φυσικό τρόπο (φωτοχρωμικοί και θερμοχρωμικοί υαλοπίνακες) είτε με την εφαρμογή ηλεκτρικού ρεύματος (ηλεκτροχρωμικοί). Επιπροσθέτως, οι υαλοπίνακες που παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα με ενσωματωμένα φωτοβολταϊκά στοιχεία και αυτοί που με διάφορες επιστρώσεις (υδρόφοβες, νανοϋλικών) βελτιώνουν την ικανότητα αυτοκαθαρισμού και ενεργειακής απόδοσης.

Ποιες είναι οι κύριες τεχνικές και σχεδιαστικές προκλήσεις που αντιμετωπίζετε όταν εφαρμόζετε γυάλινες λύσεις σε ιστορικά ή παραδοσιακά κτίρια; Η στατικότητα είναι μια από αυτές; 

Η αισθητική εναρμόνιση των γυάλινων επιφανειών με το κτίριο και το περιβάλλον του είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε. Η προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και η τήρηση του νομοθετικού/κανονιστικού πλαισίου, όμως, δεν πρέπει να αφαιρεί από τον σχεδιασμό κεκτημένα του σύγχρονου τρόπου ζωής, όπως η θερμομόνωση, η ηχομόνωση, η ενεργειακή απόδοση και η βιωσιμότητα. Και ενώ η επίτευξη των χαρακτηριστικών αυτών συνδυάζεται πάντα με αύξηση του βάρους του υαλοπίνακα, στις περισσότερες περιπτώσεις τα υπάρχοντα δομικά στοιχεία είναι ήδη επιβαρυμένα από τη φθορά του χρόνου. Απαιτείται, λοιπόν, λεπτομερής μελέτη της στατικότητας του κτιρίου και χρήση ελαφριών αλλά ανθεκτικών συνδέσμων και πλαισίων στήριξης.

Το γυαλί, ως δομικό υλικό, προσφέρει στον αρχιτέκτονα δημιουργική ελευθερία. Πού σταματά αυτή η ελευθερία; Πού υπάρχει το όριο στο γυαλί; 

Η διαφάνεια του γυαλιού σε συνδυασμό με το μικρό πάχος του, αποτελεί μια δημιουργική πρόκληση για κάθε αρχιτέκτονα. Όπως όλα τα υλικά όμως, έχει και αυτό ορισμένους περιορισμούς στη χρήση του, παρ’ ότι η εφαρμογή νέων τεχνολογιών βελτιώνει εντυπωσιακά τόσο τα τεχνικά όσο και τα ενεργειακά χαρακτηριστικά του. Και ενώ η δημιουργική ελευθερία δεν έχει όρια, το κάθε έργο έχει: κανονιστικά, τεχνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά και πολλά ακόμα. Αυτά τα όρια όμως, αποτελούν μέρος των προκλήσεων που έχει να αντιμετωπίσει η δημιουργική ελευθερία!

Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος
Αρχιτέκτονας ΕΜΠ
Μέλος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Π.Ε. Κορινθίας

Ο Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος αποφοίτησε από την Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ το 1998 και ακολούθησε το ελεύθερο επάγγελμα. Ως αρχιτέκτονας ασχολείται με τον σχεδιασμό, την αδειοδότηση και την κατασκευή σύνθετων οικιστικών και επαγγελματικών κτιριακών έργων για πελάτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι μέλος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής της Π.Ε. Κορινθίας από το 2020 έως και σήμερα.