Project X

Η αφετηρία του σχεδιασμού βασίζεται στην εισαγωγή αναφορών, σε σχέση με την ερμηνευτική τους μεταφορά, που προκύπτουν από την ανάλυση των συνδυασμένων λειτουργιών και του Τόπου. Βασική συνθετική επιλογή αποτέλεσε η επινόηση χειρονομιών που αντιμετωπίζουν το κτίριο όχι στενά ως λειτουργία, αλλά σαν ένα σύνολο πολλαπλών διαδραστικών εμπειριών.

Στο πλαίσιο αυτό, η έννοια του «χρωμοσώματος» (“Χ”), και αντίστοιχα του «εγκεφάλου», ως πρωταρχικών μερών κάθε ζώντος οργανισμού, ενσωματώνεται αλληγορικά στην επεξεργασία της «ιδέας» μέσα από τη ρευστότητα/διάδραση των διαφορετικών χώρων-ενοτήτων. Προσέγγιση, η οποία παραπέμπει στη θέση ότι ο αρχιτεκτονικός χώρος –καθώς ανανεώνεται, επαναχρησιμοποιείται, μετασχηματίζεται– δεν είναι «ουδέτερος» ούτε «αδρανής», αλλά σε δυναμική κατάσταση. Σε μία δεύτερη ανάγνωση, η κλιμακωτή απόληξη της τραπεζοειδούς στέψης/ορόφου του κτιριακού όγκου θυμίζει εδώλια αρχαίου θεάτρου και ταυτόχρονα κερκίδα γηπέδου, θεματοποιώντας τις δράσεις που σχετίζονται με τον πολιτισμό και την άθληση. Η διάσταση αυτή του πολιτιστικού και αθλητικού ιδεώδους –πάντα παρούσα στη δημόσια συζήτηση, αλλά όχι και στον υλικό χώρο όφειλε να είναι πρόδηλη στον συνθετικό χειρισμό. Σε τρίτη ανάγνωση, οι δύο οφιοειδείς υποκείμενοι όγκοι με τα φυτεμένα δώματα, παραπέμπουν σε εδαφικές εξάρσεις, τις οποίες διαχωρίζει ένα «φαράγγι-επίμηκες αίθριο» που έλκει τη φύση βαθιά στο εσωτερικό του κτιρίου.

Στην αρχιτεκτονική «ιδέα» τα «επί μέρους» συνδυάζονται με τέτοιο τρόπο, ώστε οι δημιουργούμενες συνδέσεις να μπορούν να χαρακτηριστούν «ευέλικτες». Τα «μέρη» πλέκονται μεταξύ τους, αφού έχει προηγηθεί μια διαδικασία ιεράρχησης, σύμφωνα με τις λειτουργίες που εξυπηρετούν. Η σύνθεση εξελίσσεται σε ένα σύμπλεγμα τριών όγκων, εκ των οποίων οι δύο υποκείμενοι συνομιλούν με το εδαφικό ανάγλυφο αποτελώντας συνέχειά του, ενώ ο τρίτος, λειτουργώντας ως συνεκτικό στοιχείο, ξεδιπλώνεται σε ανώτερο επίπεδο, παράγοντας ένα τεθλασμένο σχήμα σαν ιδεόγραμμα. Προτεραιότητα του σχεδιασμού αποτέλεσε η διάρθρωση των κατόψεων, και αντίστοιχα του κτιριακού σώματος, σε διακριτές, συμπληρωματικές μεταξύ τους δομές, υπακούοντας σε ένα σύστημα ελεύθερων χαράξεων, που προσδίδουν μια αίσθηση ροής.

Το Ερευνητικό, Εκπαιδευτικό, Συνεδριακό και Αθλητικό Κέντρο της ELPEN δίνει την ευκαιρία να εξεταστούν σχέσεις που εισάγονται στον σχεδιασμό από άλλες, πιο «ελαστικές» μορφές οργάνωσης. Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική που υπερβαίνει την καθιερωμένη προσέγγιση του «τυπικού κτιριολογικού αντικειμένου», διαπραγματευόμενη με τη θεμελιώδη έννοια της «εξέλιξης». Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η μίξη των χρήσεων, αφενός των ενοτήτων του Ερευνητικού και Εκπαιδευτικού –που είθισται να συνυπάρχουν– αφετέρου του Συνεδριακού, και ειδικότερα του Αθλητικού, που εισάγουν μια διαφορετική αντίληψη ως προς την προγραμματική ποικιλία, ώστε να δημιουργηθεί μια εγκατάσταση σύγχρονη και λειτουργικά σύμμεικτη, όπου οι άνθρωποι θα εργάζονται, θα οργανώνουν εκδηλώσεις, θα αθλούνται και θα περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους. Η χωρική εμπειρία ολοκληρώνεται μέσα από τη διαδραστική σχέση που αναπτύσσουν οι χρήστες με τις εγκαταστάσεις του συγκροτήματος, αλλά και μεταξύ τους, είτε κατά την εργασία τους είτε παρακολουθώντας πολιτιστικά δρώμενα ή έναν αγώνα ποδοσφαίρου ή ακόμη πίνοντας απλά ένα φλιτζάνι καφέ.

Το έργο έχει βραβευτεί με το διεθνές βραβείο αρχιτεκτονικής «Iconic Award Winner 2021» του German Design Council.