Αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης SKG «Μακεδονία»

Όταν το αρχιτεκτονικό γραφείο Bobotis+Bobotis architects ανέλαβε την επέκταση κατά 35.000 m² του υφιστάμενου αεροσταθμού της Θεσσαλονίκης (24.000 m²) και την πλήρη εσωτερική αναδιαμόρφωση και αναδιοργάνωσή του, ήξερε ότι πρόκειται για ένα έργο – πρόκληση. Έπρεπε να εξασφαλιστεί αφενός η λειτουργικότητα στο πλαίσιο ενός ενιαίου αεροσταθμού και αφετέρου η διαλεκτική μεταξύ του νέου και του υφιστάμενου κτιρίου ηλικίας μεγαλύτερης των πενήντα ετών.

Μια σειρά προβληματισμών, παραμέτρων και εξαιρετικά αυστηρών προδιαγραφών οδήγησαν στη διαμόρφωση της βασικής ιδέας του σχεδιασμού ενός νέου κτιρίου, που εκφράζει τη σημερινή εποχή. Με την επιλογή αυτή, η διαφοροποίηση από το υφιστάμενο κτίριο σε επίπεδο εξωτερικού κελύφους, και όχι μόνον, κατέστη σαφής και επιμελώς διακριτή, συνδέοντας το σύγχρονο με το παλαιό, όπως είχε διαμορφωθεί μέσα από μια σειρά παρεμβάσεων, κατά τη διάρκεια των πενήντα και πλέον ετών της ύπαρξής του. Παρά το γεγονός ότι διακρίνεται σαφώς μια σημαντική τομή μεταξύ τους, η συνέχεια ενός ενιαίου λειτουργικά αεροσταθμού, εξασφαλίστηκε.

Δημιουργήθηκε ένας λιτός γραμμικός κτιριακός όγκος σε τεθλασμένη ανάπτυξη στο επίπεδο και στον χώρο, ώστε να καλύψει τις λειτουργικές απαιτήσεις ενός σύγχρονου αεροσταθμού. Η επιλογή αυτή (τεθλασμένη ανάπτυξη) εξασφάλισε τη μεγαλύτερη δυνατή σε αριθμό στάθμευση αεροπλάνων, σύμφωνα με τον διαθέσιμο χώρο. Ένα κτίριο με καμπύλη στέγη, που αποτελεί την πέμπτη όψη, ορατή στις προσγειώσεις – απογειώσεις. Ο σύγχρονος σχεδιασμός κτιρίων ιδιαίτερα σύνθετης χρήσης, όπως τα αεροδρόμια, οδηγούν στη δημιουργία κελύφους, το οποίο διαμορφώνεται στη βάση ενός υπόβαθρου σταθερών και μη παραμέτρων, ώστε να εξασφαλίζεται η λειτουργικότητα, αλλά και η διαχρονικότητα του έργου.

Το κέλυφος

Εστιάζοντας στη διαμόρφωση της επιδερμίδας του κελύφους, σύμφωνα με τις βασικές επιλογές του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, διαμορφώθηκαν δύο κυρίαρχα στοιχεία, που χαρακτηρίζουν το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης και συνθέτουν την ταυτότητα του έργου:

• Ρομβοειδές υαλοπέτασμα
• Πολυπρισματικοί όγκοι στις πύλες εξόδου (Gates)

Στην ταυτότητα του έργου συμμετέχουν σε δεύτερο επίπεδο, ακόμη δύο στοιχεία:

• Στέγαστρα Landside
• Κλειστές πεζογέφυρες σύνδεσης των δύο κτιρίων

Σημειώνεται ότι η ταυτότητα του αεροδρομίου SKG προκύπτει αποκλειστικά από λειτουργικά και μόνον στοιχεία, χωρίς επιπρόσθετους διάκοσμους.

Γυαλί και αλουμίνιο

Τα σύνθετα έργα και ιδιαίτερα εκείνα δημοσίου ενδιαφέροντος, όπως των αεροδρομίων, απαιτούν μια σειρά επιλύσεων και εφαρμογών, με ιδιαίτερες προδιαγραφές, που κατευθύνουν τον σχεδιασμό στη χρήση συγκεκριμένων ειδικών υλικών και τεχνολογιών. Στην προκειμένη περίπτωση, η χρήση γυαλιού και αλουμινίου και των τεχνολογιών που τα συνοδεύουν, εξασφάλισε την υλοποίηση του έργου, με την παραγωγή ειδικών διατομών, που σχεδιάστηκαν για το υαλοπέτασμα αποκλειστικά για το συγκεκριμένο έργο.

• Ειδικοί σχεδιασμοί και υλικά

Μελέτες και ειδικοί σχεδιασμοί έγιναν σε συνεργασία με την ALUMINCO, η οποία ανέλυσε σειρά δεδομένων και ολοκλήρωσε τον αναλυτικό σχεδιασμό ως προς τη γεωμετρία και τις αντοχές της διατομής των πλαισίων του υαλοπετάσματος. Σημειώνεται ότι ο υαλοπίνακας, που αντιστοιχεί σε κάθε βρόγχο του υαλοπετάσματος 2,40 Χ 2,40, έχει βάρος 380kg, δεδομένου ότι έπρεπε να καλύψει συγκεκριμένες προδιαγραφές ηχοαπομείωσης και άλλων.

Δημιουργήθηκε έτσι ένα προφίλ, το οποίο πέραν των στατικών αναγκών θα έπρεπε να επιτρέπει την εφαρμογή του στο καμπύλο τμήμα του κτιρίου. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης, συλλογής και αποχέτευσης συμπυκνωμάτων, δυνατότητας αντικατάστασης υαλοπίνακα, καθώς και ειδικές στηρίξεις στον μεταλλικό κεντρικό φορέα, απαίτησαν εξαιρετικά ειδικευμένες μελέτες για την παραγωγή των ειδικών υαλοστασίων και προφίλ για το έργο, αλλά και ειδικών τεμαχίων για τη μεταξύ τους σύνδεση.

• Επικαλύψεις με φύλλα Bond

Οι δύο εγκάρσιες «τυφλές» όψεις επικαλύφθηκαν με φύλλα αλουμινίου Bond, με γεωμετρικά σχήματα ίδιου χρώματος και διαφορετικών αποχρώσεων.

Η ελαστικότητα του συγκεκριμένου υλικού εξασφάλισε τη δυνατότητα εφαρμογής του και σε παραβολικές επιφάνειες. Αντίστοιχα, τα στέγαστρα στις εισόδους (Landside) του νέου κτιρίου, επικαλύφθηκαν επίσης με φύλλα Bond.

• Υαλοπίνακες

Πέραν των προδιαγραφών σχετικά με την ηχοαπομείωση και εκείνων του ΚΕΝΑΚ, μεταξύ δύο υαλοπινάκων τοποθετήθηκε σεριγραφία, η οποία με την κατάλληλη επεξεργασία θέρμανσης κεραμοποιήθηκε ώστε να αντέχει στον χρόνο. Το σχέδιο της σεριγραφίας είναι πλήθος αδιαφανών κουκκίδων, ώστε να επιτρέπεται η πανοραμική θέαση από τον εσωτερικό χώρο στον εξωτερικό. Με αυτή την επιλογή αποκλείστηκε η άμεση είσοδος της ηλιακής ακτινοβολίας στους εσωτερικούς χώρους, αποφεύγοντας θαμβώσεις που θα επηρέαζαν αρνητικά την ποιότητα παραμονής των επιβατών και των εργαζομένων, η οποία συγχρόνως συμβάλλει στη μεγιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου.

Το έργο Αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης SKG «Μακεδονία» συμμετείχε στη 2η Έκθεση & Βραβεία “Αλουμίνιο & Αρχιτεκτονική” στο 15ο Συνέδριο alumini.