Θεόδωρος Ζάρκας: Το γυαλί έχει πρωταρχικό ρόλο στην αισθητική και τη λειτουργία του Event Center

Ένα από τα πλέον απαιτητικά έργα, όσον αφορά το γυάλινο façade, και όχι μόνο, είναι το Event Center στην Αγία Νάπα της Κύπρου, που σχεδιάστηκε με τη συνεργασία των γραφείων SmithGroup (Η.Π.Α.) και J+Α Φιλίππου Αρχιτέκτονες – Μηχανικοί. Ποιος ήταν ο βασικός άξονας σχεδιασμού και κατασκευής του έργου;

Η ανάπτυξη της Μαρίνας Αγίας Νάπας τοποθετείται σε ένα νευραλγικό σημείο της νοτιοανατολικής ακτογραμμής της Κύπρου, σε μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από βραχώδη ακτογραμμή, χαμηλή μεσογειακή βλάστηση, περιορισμένες ανθρωπογενείς επεμβάσεις.

Το έργο στόχευσε από το στάδιο του εννοιολογικού σχεδιασμού (concept design) στον άρρηκτο συσχετισμό μεταξύ της διαφοροποιημένης ογκοπλαστικής διάρθρωσης και της επιμελούς κατανομής υλικών, με τρόπο που να αξιοποιούνται τόσο τα βασικά δεδομένα του άμεσου γεωγραφικού περιεχομένου, όσο και τα πολιτιστικά κοιτάσματα του ευρύτερου, υλικού και άυλου, περιεχομένου.

Βασικός γνώμονας του σχεδιασμού του γενικού χωροταξικού, καθώς και των κτιρίων που το αποτελούν, ήταν η άμβλυνση των όποιων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, καθώς και η πλήρης ένταξη της ανάπτυξης στο ιδιαίτερο τοπίο της περιοχής.

Σημαντικό και αναπόσπαστο μέρος του σχεδιασμού και της υλοποίησης του έργου αποτελούσε η δημιουργία ενός πολυδιάστατου κόμβου μεταξύ ξηράς και θάλασσας, όπου τα κτίρια να συνδυάζονται λειτουργικά και αρχιτεκτονικά.

Παράλληλα και συμπληρωματικά, ο υπό αναφορά σχεδιασμός είναι πλήρως εναρμονισμένος με τη μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον, καθώς και με την ειδική μελέτη δέουσας εκτίμησης για έργα που υλοποιούνται πλησίον προστατευμένων περιοχών (Natura 2000).

Σε γενικές γραμμές, το γενικό χωροταξικό σχέδιο αναπτύχθηκε δημιουργώντας τέσσερεις βασικές ζώνες δραστηριότητας, οι οποίες, αν και διαφέρουν ουσιαστικά μεταξύ τους, εντούτοις λειτουργικά αλληλοσυμπληρώνονται, ενώ παράλληλα παρουσιάζουν συνέχεια και συνέπεια, τόσο στην αρχιτεκτονική προσέγγιση και δομή τους όσο και στην οργάνωση και στα στοιχεία της τοπιοτέχνησής τους. Συγκεκριμένα, οι ζώνες είναι:  Η ζώνη του λιμανιού, η εμπορική ζώνη που περιλάβει και το κτίριο εκδηλώσεων (Event Center), η ζώνη συλλογικής οίκησης (ανατολικός και δυτικός πύργος) και η ζώνη ανεξάρτητων κατοικιών (επαύλεις) με το τεχνητό νησί.

Το κέντρο εκδηλώσεων (Event Center) βρίσκεται στο κέντρο της Μαρίνας, κοντά στο εμπορικό κέντρο (Pyare), πάνω σε ένα τεχνικό πλάτωμα και είναι ορατό από όλα τα σημεία του εμπορικού συμπλέγματος, καθώς και κατά μήκος του ανύσματος κίνησης από την είσοδο της Μαρίνας. Το κτίριο αποτελείται  από διαστρωμάτωση γυαλιού, μετάλλου και σκιάστρων  με τρόπο που να δημιουργεί οπτικές φυγές προς τη θάλασσα που το περικλείει.

Χωροθετημένο κεντροβαρικά, για όλη την ανάπτυξη, σχεδιάστηκε για να χρησιμοποιηθεί ως χώρος εκδηλώσεων και μικρό συνεδριακό κέντρο με τρόπο, που να παρέχει στους χρήστες καλυμμένο χώρο με ταυτόχρονη θέα το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας της μαρίνας και του ουρανού.

Αποτέλεσε μια ιδιαίτερη πρόκληση το ελλειπτικό σχήμα του κτιρίου; Και με ποιον τρόπο κατορθώσατε να υπερβείτε την πρόκληση;

Το ελλειπτικό σχήμα του κτιρίου ήταν μια ιδιαίτερη πρόκληση για μας τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην κατασκευή, ωστόσο χάρη στη βοήθεια εξειδικευμένων λογισμικών και την εμπειρία της αρχιτεκτονικής ομάδας στον σχεδιασμό και κατασκευή παρόμοιων κτιρίων, το έργο υλοποιήθηκε με επιτυχία.

Ποιος είναι ο ρόλος του γυαλιού στην κατασκευή του Event Center και με ποια κριτήρια έγινε η επιλογή των κατάλληλων υαλοπινάκων;  

Το γυαλί, ως ένα από τα βασικότερα στοιχεία και υλικά του έργου, έχει πρωταρχικό ρόλο στην αισθητική και τη λειτουργία του χώρου για τη δημιουργία ενός κτιρίου κλειστού και ταυτόχρονα ανοιχτού προς τη θάλασσα και τον ουρανό.

Στόχος κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού ήταν η χρήση ενός υλικού που να συμβιβάζει τον σχεδιασμό και τη γεωμετρία του κτιρίου, λόγω του ύψους της κατασκευής και της τοποθεσίας, δεδομένου ότι το κτίριο περικλείεται από θάλασσα στις τρεις πλευρές του.

Βασικό στοιχείο στον σχεδιασμό ήταν και η ενεργειακή απόδοση με στόχο την κατάταξη του κτιρίου στην κατηγορία Α, με χαμηλό λειτουργικό κόστος. Άλλο βασικό στοιχείο στην επιλογή του γυαλιού ήταν η συντήρηση αλλά και ο καθαρισμός των υαλοπινάκων.

Το γυαλί που έχει επιλεγεί είναι ένας σκληρυσμένος αυτοκαθαριζόμενος υαλοπίνακας με κεραμική εκτύπωση στην εσωτερική επιφάνια για προφύλαξη από την άμεση ηλιοφάνεια και χρήση ηχομονωτικών μεμβρανών ενδιάμεσα των υαλοπινάκων με διάκενο από Argon και 1 αέρα. Με τον συγκεκριμένο υαλοπίνακα πετύχαμε σχεδόν 70% μείωση της φωτεινής ακτινοβολίας και 44.2% θερμοπερατότητας.

Το κάθε κομμάτι από προφίλ αλουμινίου και υαλοπίνακα που χρησιμοποιήθηκε στο έργο ήταν σχεδόν μοναδικό και οι θέσεις των αγκυρώσεων του υαλοπετάσματος αλλά και των περσίδων απαιτούνταν να είναι προκαθορισμένες.

Μερικά αριθμητικά στοιχεία για τη μοναδικότητα του έργου είναι ότι έχουν χρησιμοποιηθεί συνολικά 636 κομμάτια υαλοπινάκων, εκ των οποίον μόνο 4 όμοια σε διάσταση και 304 διαφορετικά ζευγάρια σε διάσταση και 26 υαλοπίνακες με τελείως διαφορετική διάσταση μεταξύ τους.

Από την εμπειρία σας, αλλά και από τις επιβεβλημένες προδιαγραφές και τους ισχύοντες κανονισμούς, πού πρέπει να δώσει έμφαση ένας αρχιτέκτονας κατά τον σχεδιασμό ενός γυάλινου façade; Τι είναι πιο σημαντικό;

Παρά τα πολυάριθμα πλεονεκτήματα της χρήσης γυαλιού στην αρχιτεκτονική, πρέπει να ληφθούν υπόψη και να αντιμετωπιστούν ορισμένες προκλήσεις κατά τον σχεδιασμό και την κατασκευή, όπως είναι η ασφάλεια, η εξασφάλιση της ιδιωτικότητας, η θερμική απόδοση, η θάμβωση, η συντήρηση και ο καθαρισμός, η ακουστική μόνωση, η βιωσιμότητα και οι συγκρούσεις με πουλιά.

Ωστόσο, παρά τις προκλήσεις αυτές, οι εξελίξεις στην τεχνολογία και οι μελετημένες στρατηγικές σχεδιασμού μπορούν να βοηθήσουν τους αρχιτέκτονες να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά αυτά τα ζητήματα, μεγιστοποιώντας τα οφέλη του γυαλιού και ελαχιστοποιώντας τα μειονεκτήματά του. Στόχος είναι να αξιοποιηθεί το δυναμικό αυτού του ευέλικτου υλικού για τη δημιουργία όμορφων, λειτουργικών και βιώσιμων αρχιτεκτονικών λύσεων.

Πώς βλέπετε το γυάλινο façade του μέλλοντος;  

Στο σύγχρονο αρχιτεκτονικό τοπίο, το γυαλί κατέχει κεντρική θέση. Από κτίρια κατοικιών έως ουρανοξύστες, η εφαρμογή του γυαλιού έχει φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και αλληλοεπιδρούμε με τους δομημένους χώρους. Προσφέρει διάφορα πρακτικά οφέλη, όπως φυσικό φωτισμό, θερμική ρύθμιση, ενεργειακή απόδοση και απαράμιλλη αισθητική ευελιξία. Το πιο καθοριστικό χαρακτηριστικό του γυαλιού είναι η διαφάνεια, που επιτρέπει στο φυσικό φως να διεισδύσει, μειώνοντας την ανάγκη για τεχνητό φωτισμό και δημιουργώντας μια ανοιχτή, ευάερη ατμόσφαιρα.

Οι πολλαπλές εγγενείς ιδιότητες του γυαλιού το καθιστούν ελκυστικό υλικό για αρχιτεκτονικές εφαρμογές, αφού μπορεί να μορφοποιηθεί, να διαμορφωθεί, να χρωματιστεί ή να αποκτήσει υφή κατά τη διαδικασία κατασκευής, προσφέροντας ατελείωτες δυνατότητες σχεδιασμού.

Πέρα από τις γενικές ιδιότητες του γυαλιού, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι διάφοροι τύποι αρχιτεκτονικού γυαλιού μπορεί να έχουν διαφορετικές συνθέσεις και ιδιότητες. Τροποποιήσεις στη βασική σύνθεση ή πρόσθετες επεξεργασίες κατά τη διαδικασία κατασκευής μπορούν να βελτιώσουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, όπως η αντοχή, οι μονωτικές ιδιότητες ή η αντίσταση στις κρούσεις, οδηγώντας σε μια σειρά εξειδικευμένων γυάλινων προϊόντων που έχουν σχεδιαστεί για να καλύπτουν τις ποικίλες ανάγκες της σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Στο μέλλον, εικάζω ότι με την εξέλιξη της τεχνολογίας οι εγγενείς ιδιότητες του γυαλιού θα ενισχυθούν και τα πλεονεκτήματά του θα γίνουν ακόμα περισσότερα, επιτρέποντας ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία στη χρήση του για την κατασκευή κτιριακών προσόψεων.

Η παραγωγή πρώτης ύλης (γυαλιού) που χρησιμοποιήθηκε στο έργο είναι της Saint – Gobain και η επεξεργασία και προμήθεια υαλοπινάκων της VASGLASS. Περισσότερα για το Event Center μπορείτε να δείτε στα πρακτικά του 1ου Glass Forum, Συνέδριο – Έκθεση – Βραβεία.