Dr. Michel Prassas: Η βιομηχανία γυαλιού βιώνει μια δυναμική περίοδο καινοτομίας και προσαρμογής
Ο Dr. Michel Prassas, Director of New Business Opportunities Corning European Technology Center, μιλά στο Glass Forum για την καινοτομία στο αρχιτεκτονικό γυαλί και τις νέες τεχνολογίες που καθορίζουν το μέλλον.
Συνέντευξη στην Αλεξία Καλογεροπούλου
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ο κόσμος βρίσκεται σε μια κατάσταση συνεχούς αναστάτωσης και μεταβλητότητας, με μεγάλο αντίκτυπο στην οικονομία και τις επιχειρήσεις. Πόσο έχει επηρεαστεί ο τομέας του γυαλιού σε αυτή τη συγκυρία;
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες ο κόσμος έχει γίνει μάρτυρας σημαντικών διαταραχών και αστάθειας που οφείλονται σε πολλαπλούς παράγοντες, όπως η ταχεία τεχνολογική πρόοδος, η παγκοσμιοποίηση, η πολιτική αστάθεια, οι περιβαλλοντικές ανησυχίες, η παγκόσμια πανδημία και η σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας. Αυτές οι ανατρεπτικές δυνάμεις επηρέασαν διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένου του κλάδου της υαλουργίας, οδηγώντας σε οικονομική αβεβαιότητα, όπως η διακύμανση του κόστους των πρώτων υλών και η εκτίναξη των τιμών της ενέργειας. Κατά συνέπεια, οι καθυστερήσεις στην παραγωγή και οι σημαντικές αυξήσεις του κόστους έχουν γίνει κοινός τόπος.
Ο τομέας του αρχιτεκτονικού γυαλιού αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και της πρόσφατης πανδημίας COVID-19, με αποτέλεσμα να υπάρχουν καθυστερήσεις και ακυρώσεις έργων. Επιπλέον, οι διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού της αυτοκινητοβιομηχανίας, που προκλήθηκαν από την έλλειψη ημιαγωγών, επηρέασαν τη ζήτηση για γυαλί αυτοκινήτου.
Η ενεργειακή κρίση επιβάρυνε περαιτέρω την παραγωγή γυαλιού, ιδίως στον κλάδο της γυάλινης συσκευασίας. Ο τομέας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο προσιτό ρωσικό φυσικό αέριο και η απώλεια αυτού του πόρου οδήγησε σε απότομη αύξηση των τιμών κατά μέσο όρο πάνω από 30%. Επιπλέον, οι προκλήσεις της αλυσίδας εφοδιασμού έχουν επιδεινώσει την κατάσταση. Η κλιμάκωση του κόστους των καυσίμων έχει δημιουργήσει ένα δίλημμα για τους κατασκευαστές γυαλιού που ασχολούνται με την εθνική και διεθνή ναυτιλία. Έπρεπε να αποφασίσουν αν θα απορροφήσουν τα αυξημένα έξοδα ή θα τα μετακυλήσουν στο επόμενο στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού, με αποτέλεσμα τις υψηλότερες τιμές γυαλιού.
Εν μέσω αυτών των προκλήσεων, η αυξανόμενη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και οι αυστηρότεροι κανονισμοί στην ΕΕ και τις ΗΠΑ έχουν ωθήσει τη βιομηχανία γυαλιού προς πιο βιώσιμες πρακτικές. Η στροφή αυτή έχει οδηγήσει σε αυξημένες επενδύσεις σε ενεργειακά αποδοτικές διαδικασίες παραγωγής και στην ανάπτυξη φιλικών προς το περιβάλλον γυάλινων προϊόντων. Η βιωσιμότητα έχει αναδειχθεί σε κρίσιμη κινητήρια δύναμη για την καινοτομία των προϊόντων και την ανταγωνιστικότητα στην αγορά.
Συμπερασματικά, ο τομέας του γυαλιού δεν έχει ξεφύγει από τις ανατρεπτικές και ασταθείς τάσεις. Ωστόσο, έχει αξιοποιήσει αυτές τις προκλήσεις ως ευκαιρίες για ανάπτυξη και καινοτομία. Η αντίδραση του κλάδου περιλαμβάνει την υιοθέτηση των τεχνολογικών εξελίξεων και την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών. Ως αποτέλεσμα, ο τομέας του γυαλιού εξελίσσεται για να ανταποκριθεί σε αυτές τις νέες απαιτήσεις, ενώ παράλληλα συνεχίζει να παρέχει βασικά υλικά για διάφορες εφαρμογές.
Η ψηφιακή τεχνολογία είναι ήδη εδώ, επηρεάζοντας κάθε τομέα της ανθρώπινης ζωής και δράσης. Ποιος είναι ο ρόλος του γυαλιού στην ψηφιακή επανάσταση;
Η ψηφιακή επανάσταση έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επικοινωνούν, έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες, ασκούν επιχειρηματικές δραστηριότητες και ζουν τη ζωή τους. Έχει διαταράξει τις παραδοσιακές βιομηχανίες, ανοίγοντας παράλληλα νέες ευκαιρίες σε διάφορους τομείς. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, που έχουμε παρακολουθήσει, οφείλει ένα σημαντικό χρέος σε συνεργατικές προσπάθειες σε διάφορους κλάδους, και το γυαλί στέκεται ως ο ακρογωνιαίος λίθος που διευκόλυνε αυτή την επανάσταση.
Με την πάροδο των ετών, οι εξελίξεις και οι καινοτομίες στο γυαλί έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του ψηφιακού τοπίου που βιώνουμε σήμερα. Ξεκινώντας με τη μαζική παραγωγή οικονομικά αποδοτικών λαμπτήρων καθοδικών ακτίνων στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και φτάνοντας στην κατασκευή λεπτού γυαλιού υψηλής ποιότητας για τηλεοράσεις LCD/OLED στη δεκαετία του 1980, το γυαλί αποτέλεσε κρίσιμο παράγοντα για την εξάπλωση της πανταχού παρούσας τεχνολογίας απεικόνισης.
Οι ημιαγωγοί είναι απαραίτητοι στη ζωή μας στον 21ο αιώνα, καθώς βρίσκονται σε τηλέφωνα, τηλεοράσεις, αυτοκίνητα, συσκευές κουζίνας, ακόμη και σε παιδικά παιχνίδια. Τα οπτικά συστήματα υψηλής τεχνολογίας, που χρησιμοποιούν το φως για να καταγράψουν τα περίπλοκα κυκλώματα πυριτίου μέσα στις συσκευές μας, έχουν κάνει αυτές τις συσκευές ταχύτερες, εξυπνότερες, λεπτότερες και πιο αποδοτικές. Στη δεκαετία του 1970, ένα τσιπ περιείχε μόλις μερικές χιλιάδες ημιαγωγούς, ενώ σήμερα, διαθέτουν τον εκπληκτικό αριθμό των 50 δισεκατομμυρίων, που ισοδυναμούν με εκατοντάδες εκατομμύρια ανά τετραγωνικό χιλιοστό. Το εξαιρετικά υψηλής ποιότητας γυαλί πυριτίου, που χρησιμοποιείται στους βηματικούς φακούς της λιθογραφικής διαδικασίας, έχει συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη αυτών των αξιοσημείωτων επιπέδων ολοκλήρωσης.
Το γυαλί όχι μόνο τροφοδοτεί τον ψηφιακό μας κόσμο αλλά χρησιμεύει και ως συνδετικός ιστός. Οι οπτικές ίνες, ειδικότερα, βρίσκονται στην καρδιά ενός παγκόσμιου δικτύου και αποτελούν το βασικό μέρος της σύγχρονης επικοινωνιακής ραχοκοκαλιάς που μας ενώνει όλους. Παρά το μικροσκοπικό της μέγεθος, με διάμετρο μόλις 125 μm, αυτή η μικροσκοπική γυάλινη ίνα μεταδίδει εντυπωσιακά 60.000 φορές περισσότερες πληροφορίες από τα χάλκινα καλώδια, επιτρέποντας την ταχεία ανταλλαγή δεδομένων και διατηρώντας τον διασυνδεδεμένο κόσμο μας.
Συνοπτικά, από την αρχή των οπτικών ινών, οι οποίες χρησιμεύουν ως ζωογόνος δύναμη των παγκόσμιων δικτύων επικοινωνίας μας, μέχρι την ανάπτυξη ειδικού γυαλιού για τη βιομηχανία ημιαγωγών και επίπεδων οθονών, το γυαλί χρησιμεύει ως ο άξονας που επιτρέπει τη συνδεσιμότητα, την ταχύτητα και την ακρίβεια που στηρίζουν τη σύγχρονη κοινωνία μας.
Η εποχή μας φέρνει στο προσκήνιο την ανάγκη για καινοτομία και ανθεκτικότητα. Πώς επηρεάζουν αυτές οι νέες απαιτήσεις το γυαλί και τις προδιαγραφές για την κατασκευή του;
Η καινοτομία σε καλές και κακές εποχές είναι το εμβόλιο για την ανάπτυξη και την επιβίωση. Αν κάνετε τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο που τα κάνουν οι άλλοι, οι πιθανότητες επιβίωσής σας είναι ελάχιστες.
Η καινοτομία οδηγεί στην ανάπτυξη έξυπνου γυαλιού που χρησιμοποιείται σε παράθυρα που ρυθμίζουν τη διαφάνεια με βάση τις περιβαλλοντικές συνθήκες, ενισχύοντας την ενεργειακή απόδοση σε κτίρια και οχήματα. Οι εξελίξεις στην κατασκευή γυαλιού επιτρέπουν την παραγωγή λεπτότερου και ελαφρύτερου αλλά ανθεκτικού γυαλιού, ζωτικής σημασίας για εφαρμογές ευαίσθητες στο βάρος, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και οι ελαφροί υαλοπίνακες σε κτίρια. Οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητα αυξάνουν τη ζήτηση για ανακυκλωμένο γυαλί (cullet), οδηγώντας τους κατασκευαστές να προσαρμόζουν τις προδιαγραφές για την ενσωμάτωση περισσότερου ανακυκλωμένου περιεχομένου, μειώνοντας τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Οι προδιαγραφές επιβάλλουν πλέον μειωμένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, προωθώντας καθαρότερες, ενεργειακά αποδοτικές μεθόδους παραγωγής. Υπάρχει επίσης αυξανόμενη έμφαση στην αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των γυάλινων προϊόντων σε όλο τον κύκλο ζωής τους, επηρεάζοντας τις προδιαγραφές κατασκευής για φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές.
Για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την προσαρμογή στις διαταραχές της αγοράς, οι κατασκευαστές αρχίζουν να επενδύουν σε μεγάλο βαθμό σε ψηφιακές τεχνολογίες και αυτοματισμούς, βελτιστοποιώντας τις διαδικασίες παραγωγής και επιτρέποντας γρήγορες προσαρμογές. Ο κλάδος τείνει προς τη βιωσιμότητα, την ενεργειακή απόδοση και την ασφάλεια, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζει τις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της αγοράς και τις κανονιστικές απαιτήσεις σε έναν διαρκώς εξελισσόμενο κόσμο.
Ποια είναι τα νέα προϊόντα που υπάρχουν ή αναμένονται στο μέλλον, τα οποία θα ανταποκρίνονται σε μια πιο απαιτητική αγορά;
Τα τζάμια στα σπίτια μας είναι ο αδύναμος κρίκος του κτιριακού κελύφους. Το τυπικό σπίτι κερδίζει το 25-30% της θερμότητας το καλοκαίρι και χάνει το 25-30% της θερμότητας τον χειμώνα μέσω των παραθύρων, παρουσιάζοντας τεράστια αναποτελεσματικότητα στον τρέχοντα σχεδιασμό των κτιρίων. Το αρχιτεκτονικό γυαλί είναι ένας εν υπνώσει κλάδος με λίγες καινοτομίες, με αργούς ιστορικούς ρυθμούς υιοθέτησης, οι οποίες ρυθμίζονται από την οικονομική προσιτότητα των παραθύρων. Οι διπλοί υαλοπίνακες που εισήχθησαν τη δεκαετία του 70 αποτελούν το 54% των πραγματικών μονωτικών υαλοπινάκων στην Ευρώπη, από τους οποίους μόνο το 12% είναι με επικάλυψη Low-e. Τα τριπλά τζάμια αποτελούν μόλις το 2%. Το υπόλοιπο 44% είναι απλά, ενεργειακά αναποτελεσματικά, παράθυρα με υαλοπίνακες. Προφανώς υπάρχει ακόμη αρκετός χώρος για νέα προϊόντα που αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της υπερθέρμανσης του κλίματος και της ενεργειακής απόδοσης, συχνά λόγω ενός αυστηρότερου ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Οι μελλοντικές καινοτομίες μπορεί να οδηγήσουν σε λεπτότερα, ελαφρύτερα και αποδοτικότερα IGU, συμπεριλαμβανομένων των υαλοπινάκων με μόνωση κενού, καλύπτοντας τη ζήτηση για βιώσιμα και ενεργειακά αποδοτικά δομικά υλικά.
Τα έξυπνα προϊόντα γυαλιού, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτροχρωμικών και θερμοχρωμικών γυαλιών, κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος. Αυτοί οι τύποι γυαλιού μπορούν να αλλάζουν τη διαφάνεια ή την απόχρωσή τους ανάλογα με τις εξωτερικές συνθήκες ή τις προτιμήσεις του χρήστη. Προσφέρουν οφέλη όπως η ενεργειακή απόδοση, ο έλεγχος της ιδιωτικότητας και η μείωση της αντανάκλασης. Στο μέλλον, μπορούμε να περιμένουμε ακόμη πιο προηγμένες τεχνολογίες έξυπνου γυαλιού, που ενσωματώνονται απρόσκοπτα σε κτίρια και οχήματα υλοποιώντας τη συλλογή ενέργειας, ακόμη και οθόνες πληροφοριών.
Μεταξύ των άλλων τομέων, οι αντι-ανακλαστικές και αντιθαμβωτικές λειτουργίες γίνονται όλο και πιο σημαντικές για τις οθόνες και το αρχιτεκτονικό γυαλί. Μειώνουν τις αντανακλάσεις και βελτιώνουν την ορατότητα, καθιστώντας τις απαραίτητες για ψηφιακές οθόνες και εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας.
Στην αγορά της αυτοκινητοβιομηχανίας, τα προηγμένα παρμπρίζ με οθόνες επαυξημένης πραγματικότητας, Head Up Displays και δυνατότητες αυτό χρωματισμού αναμένεται να γίνουν πιο συνηθισμένα στα μελλοντικά οχήματα, λόγω της ανάγκης για αυξημένη ασφάλεια, άνεση, αισθητική και συνδεσιμότητα.
Τέλος, η ανάπτυξη του εύκαμπτου γυαλιού έχει ανοίξει νέες δυνατότητες σε διάφορες βιομηχανίες. Αυτά τα γυάλινα προϊόντα μπορούν να καμπυλωθούν και να διαμορφωθούν ώστε να ταιριάζουν σε αντισυμβατικά σχέδια, καθιστώντας τα ιδανικά για καμπυλωτές οθόνες, φορητές συσκευές και καινοτόμες αρχιτεκτονικές κατασκευές. Αυτή η καινοτομία αναμένεται να συνεχιστεί, επιτρέποντας πιο δημιουργικές και λειτουργικές εφαρμογές.
Η βιομηχανία γυαλιού βιώνει μια δυναμική περίοδο καινοτομίας και προσαρμογής για να ανταποκριθεί στις εξελισσόμενες απαιτήσεις μιας πιο απαιτητικής αγοράς. Οι καινοτομίες αυτές εκτείνονται σε διάφορους τομείς, όπως η αρχιτεκτονική, η ηλεκτρονική, η ενέργεια και οι μεταφορές, και καθοδηγούνται από την ανάγκη για βιωσιμότητα, ενεργειακή απόδοση και βελτιωμένη λειτουργικότητα. Το μέλλον των γυάλινων προϊόντων είναι πιθανό να φέρει ακόμη πιο προηγμένες και ευέλικτες λύσεις που θα αντιμετωπίζουν τις πολύπλοκες προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου μας.
Ποιες είναι οι προοπτικές για τη χρήση του γυαλιού στην αρχιτεκτονική, καθώς και οι εφαρμογές του σε άλλους τομείς που αφορούν τον κλάδο και την ελληνική αγορά;
Δεδομένης της έλλειψης εξοικείωσής μου με την ελληνική αγορά, δεν είμαι σε θέση να δώσω μια ακριβή πρόβλεψη σχετικά με τις προοπτικές της χρήσης του γυαλιού στην αρχιτεκτονική. Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται προφανές ότι, εκτός από το τμήμα της αγοράς κατοικιών, η χρήση του γυαλιού στον τομέα των εμπορικών κτιρίων βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Η αξιοποίηση των πλήρων δυνατοτήτων του θα απαιτήσει μια θεμελιώδη αλλαγή στις τοπικές πρακτικές σχεδιασμού και κατασκευαστικής μηχανικής, καθώς και το άνοιγμα των ιδιοκτητών κτιρίων να αγκαλιάσουν την καινοτομία σε έναν τομέα που παραδοσιακά ακολουθεί συντηρητικές αρχές.
Περισσότερα για τις νέες τεχνολογίες και την καινοτομία στο αρχιτεκτονικό γυαλί, μπορείτε να ακούσετε στην ομιλία του Dr. Michel Prassas στο 1ο Συνέδριο Glass Forum, που θα γίνει 3-5 Νοεμβρίου 2023, στο Μουσείο Μπενάκη/Πειραιώς 138 στην Αθήνα. Δείτε το Αναλυτικό Πρόγραμμα του Συνεδρίου.
Ο Dr. Michel Prassas (Δρ. Μιχάλης Πρασσάς) είναι φυσικός υλικών & καινοτόμος με διδακτορικό στη Φυσική Στερεάς Κατάστασης (1980). Η πρωτοποριακή έρευνά του στον τομέα της σύνθεσης γυαλιού από υγρά, αποτέλεσε ορόσημο στην επιστήμη των υλικών. Το 1981 ξεκίνησε ένα αξιοσημείωτο ταξίδι με την Corning Incorporated, αφιερώνοντας την καριέρα του στην προώθηση της καινοτομίας. Για δύο δεκαετίες, κατείχε καίριους ρόλους σε διάφορα τμήματα R&D, διαπρέποντας ως Επικεφαλής & Διαχειριστής Έργων. Η εξαιρετική ηγεσία του οδήγησε στην επιτυχή ανάπτυξη & κυκλοφορία προϊόντων αιχμής, όπως φωτοχρωμικό οπτικό γυαλί, ενοποιημένη οπτική & οπτικοί ενισχυτές κ.ά. Επιδιώκοντας να διευρύνει περαιτέρω τις γνώσεις & την εξειδίκευσή του, παρακολούθησε πρόγραμμα εκπαίδευσης στελεχών για τη Ριζοσπαστική Καινοτομία στο MIT. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες της καριέρας του, υπηρέτησε ως Διευθυντής Strategic Growth & αργότερα στον όμιλο Emerging Innovation, πρωτοστατώντας στην εξερεύνηση νέων ευκαιριών ανάπτυξης για την εταιρεία.
