Νέα πρότυπα ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης

Αν και οι νέοι κανόνες για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας των κτιρίων και την επίτευξη των πολυπόθητων μηδενικών εκπομπών είχαν ήδη συζητηθεί και συμφωνηθεί τον Δεκέμβριο του 2023, πρόσφατα η νέα οδηγία  της ΕΕ για την Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων (Energy Performance of Buildings Directive EPBD) εγκρίθηκε και επίσημα με μεγάλη πλειοψηφία. Τώρα μένει να εγκριθεί και από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ, προκειμένου να γίνει νόμος.

Στόχος της νέας οδηγίας είναι ο εκσυγχρονισμός των κτιρίων της Ευρώπης που θα επιτευχθεί με την εισαγωγή και την εφαρμογή προτύπων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης (Minimum Energy Performance Standards -MEPS), προκειμένου σταδιακά να βελτιωθεί η ενεργειακή απόδοσή τους. Τα MEPS πρόκειται να εφαρμοστούν υποχρεωτικά από τα κράτη μέλη της ΕΕ σε κτίρια μη οικιστικού χαρακτήρα, όπως είναι τα κτίρια γραφείων, τα δημόσια κτίρια και τα νοσοκομεία, αλλά δεν προβλέπουν υποχρεωτική ανακαίνιση για κατοικίες. Για την υποστήριξη των ιδιοκτητών κτιρίων και για την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών και ενοικιαστών, αναμένεται, πριν από την εφαρμογή των προτύπων, να θεσπιστούν χρηματοδοτικά μέτρα και υπηρεσίες παροχής πληροφόρησης, που θα βοηθήσουν τους ενδιαφερόμενους να ωφεληθούν στο μέγιστο βαθμό.

Η εφαρμογή της οδηγίας θα δώσει προτεραιότητα αρχικά στα πιο ενεργοβόρα κτίρια, αφού, σύμφωνα με όσα προβλέπει, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να θεσπίσουν ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης και να διασφαλίσουν ότι έως το 2030 θα έχει ανακαινιστεί το 16% των μη οικιστικών κτιρίων με την πιο χαμηλή ενεργειακή απόδοση και έως το 2033 το 26%.

Για τον καθορισμό των προτεραιοτήτων τους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνυπολογίζουν τη συμβολή ενός κτιρίου στην υπερθέρμανση του πλανήτη συνολικά, σε όλο τον κύκλο ζωής του, λαμβάνοντας υπόψη τα δομικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του, από τον τρόπο παραγωγής τους μέχρι την απόρριψη και τη δυνατότητα ανακύκλωσής τους. Όσον αφορά τις κατοικίες, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν αποτελεσματικά μέτρα, προκειμένου μέχρι το 2030 να μειωθεί η κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας κατά 16% τουλάχιστον και κατά 22% μέχρι το 2035.

Στόχος οι μηδενικές εκπομπές

Υπενθυμίζεται ότι από το 2030 θα πρέπει όλα τα νεόδμητα κτίρια να καταγράφουν μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η ίδια προθεσμία για τα νέα κτίρια που στεγάζουν δημόσιες υπηρεσίες ή ανήκουν στο δημόσιο έχει οριστεί δύο χρόνια νωρίτερα, δηλαδή το 2028.

Όσον αφορά τις νέες κατοικίες, ως το 2030 θα πρέπει να διαθέτουν τεχνολογίες συλλογής ηλιακής ενέργειας, όπως άλλωστε και τα δημόσια και μη οικιστικά κτίρια, με την προϋπόθεση ότι κάτι τέτοιο είναι επιτεύξιμο τόσο με τεχνικά όσο και με οικονομικά κριτήρια.

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει στην αρχή του άρθρου, η οδηγία θα αρχίσει να εφαρμόζεται από τα κράτη μέλη της ΕΕ το 2026, ενώ τα πρώτα National Building Renovation Plans (NBRP) θα πρέπει να παραδοθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι το τέλος του 2025.