Λότζια

Λίγο βορειότερα από την πλατεία των Λιονταριών, στο κέντρο του Ηρακλείου της Κρήτης, βρίσκεται η Λότζια: ένα κτίριο κομψοτέχνημα, εξαιρετικό δείγμα βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής, που χτίστηκε το 1628 από τον Φραγκίσκο Μοροζίνι, σε παλλαδιανό ρυθμό. Πρόκειται για ορθογωνίου σχήματος κτίριο, με διαστάσεις 28μ. επί 11μ., διώροφο, με κίονες δωρικού ρυθμού στο ισόγειο και ιωνικού ρυθμού στον πρώτο όροφο. Στο ισόγειο διαθέτει διάζωμα, το οποίο είναι διακοσμημένο με τρίγλυφα και μετόπες με ανάγλυφες παραστάσεις. Στη δυτική πλευρά έχει επτά τόξα, εκ των οποίων το κεντρικό χρησιμοποιείται ως είσοδος.

Κατά τη διάρκεια της Ενετοκρατίας, η Λότζια αποτελούσε το κεντρικό κτίριο της πόλης, όπου λάμβαναν χώρα συναντήσεις πολιτικών και άλλων επιφανών πολιτών της πόλης, ενώ λειτουργούσε και ως Λέσχη Ευγενών. Σήμερα στεγάζεται εκεί το δημαρχείο του δήμου Ηρακλείου.

Κατά την Τουρκοκρατία μέρος της τοξοστοιχίας χτίστηκε και το κτίριο αμελήθηκε, ενώ υπέστη φθορές από τον σεισμό του 1856. Το 1904 θεωρήθηκε ετοιμόρροπο και άρχισε η κατεδάφιση του πρώτου ορόφου, παρά τις αντιδράσεις της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Τον επόμενο χρόνο, παραδόθηκε στον Δήμο για τη στέγαση των υπηρεσιών του και το 1915 ξεκίνησε επίσημα η αναστήλωσή του. Το ισόγειο κατεδαφίστηκε το 1937, ενώ μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου άρχισαν και πάλι οι εργασίες ανοικοδόμησης, οι οποίες ολοκληρώθηκαν το 1980.

Σήμερα, το κτίριο αναβαθμίζεται ενεργειακά. Τα παλαιά κουφώματα αφαιρέθηκαν για να αντικατασταθούν από νέα, με ενεργειακούς υαλοπίνακες, μετά από έγκριση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου. Πρόκειται για ξύλινα κουφώματα ειδικών προδιαγραφών με παλαιά βιτρώ. Κατά την αντικατάσταση των παλαιών παραθύρων με νέους, ενεργειακούς υαλοπίνακες έπρεπε να αντιμετωπιστεί μια σημαντική πρόκληση: η διαχείριση των ιστορικών βιτρώ που στόλιζαν τα παράθυρα του κτιρίου. Η εταιρία Sabathianakis Glass με την 50ετή εμπειρία της και το μεγάλο δίκτυο συνεργατών της, είχε καταλυτική συμβολή στην εύρεση της τεχνικής λύσης και την υλοποίησή της.

Τα βιτρώ τοποθετήθηκαν μέσα στις μονάδες διπλής υάλωσης με προσοχή στη συμβατότητα των υλικών για την αποφυγή υδρατμών ή αποκόλλησης. Ενσωματώθηκαν με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην έρχονται σε επαφή με τις εσωτερικές επιφάνειες του ενεργειακού υαλοπίνακα και να είναι αδύνατο να μετακινηθούν με τη χρήση. Έτσι, εξασφαλίστηκε η προφύλαξη της ευαίσθητης επιφάνειας του ενεργειακού υαλοπίνακα που πρέπει να μείνει ανέπαφη, αλλά και του βιτρώ, το οποίο πλέον δε θα έρχεται σε επαφή με τα φυσικά φαινόμενα. Αυτή η προτεινόμενη λύση προσέφερε όλα τα πλεονεκτήματα των ενεργειακών υαλοπινάκων, ενώ συγχρόνως η χαρακτηριστική όψη των παραθύρων διατηρήθηκε, ικανοποιώντας έτσι όλες τις απαιτήσεις της αρχαιολογικής υπηρεσίας Ηρακλείου. Οι νέοι υαλοπίνακες παρέχουν υψηλή ενεργειακή απόδοση, της τάξης του Ug=1W/m²K, καθώς χρησιμοποιήθηκε και Argon.

Εκτός από την τοποθέτηση ενεργειακών υαλοπινάκων, η αναβάθμιση του κτιρίου περιλαμβάνει την τοποθέτηση νέων φωτοβολταϊκών στο δώμα, την αντικατάσταση του συστήματος θέρμανσης με λέβητα και αντλία θερμότητας, την αλλαγή οικονομικών λαμπτήρων, καθώς και την τοποθέτηση συστημάτων έξυπνης διαχείρισης κτιρίων.