Γυάλινες λύσεις υψηλής αισθητικής

Στα Εξάρχεια της Αθήνας, κοντά στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, σε ένα οικόπεδο εμβαδού μόλις 117τ.μ., υπήρχε μία διώροφη νεοκλασική κατοικία χτισμένη πριν από το 1923, η οποία καταλάμβανε εξολοκλήρου το οικόπεδο. Το κτίριο έπρεπε να αποτελέσει την κατοικία ενός ζευγαριού και να διαμορφωθεί ανάλογα με τις ανάγκες του και τις απαιτήσεις μιας σύγχρονης διαβίωσης.

Το εγχείρημα δυσκόλευε η παραμονή του χαρακτηρισμένου νεοκλασικού κτιρίου με τη διατηρητέα πρόσοψή του, καθώς και ο περιορισμένος χώρος του οικοπέδου. Με το δεδομένο αυτό, πέρα από τις απαραίτητες εργασίες αναπαλαίωσης και συντήρησης που απαιτούνταν, η συνθετική λύση που δόθηκε χρησιμοποίησε την παράδοξη πρόταση, όταν έχεις λίγο χώρο τον αυξάνεις με το να τον περιορίσεις ακόμα περισσότερο. Έτσι, δημιουργήθηκε ένα κενό στο μέσο του οικοπέδου, ένα αίθριο-μια αυλή που ορίζεται από τα γειτονικά κτίρια στα πλάγια όρια, ένα τμήμα του διώροφου διατηρητέου προς τον δρόμο και ένα νέο κτίσμα που αναπτύχθηκε κάθετα σε τέσσερις ορόφους στο πίσω μέρος του οικοπέδου.

Στο επίπεδο του αιθρίου -ισόγειο για τη νέα κατοικία και ταυτόχρονα α΄ όροφος για το διατηρητέο- οργανώνονται οι χώροι διημέρευσης: το διώροφο σε ύψος καθιστικό στο νέο κτίριο και η κουζίνα με την τραπεζαρία στο παλιό, με την αυλή να αποτελεί την άμεση προέκτασή τους. Οι υπόλοιποι χώροι της κατοικίας αναπτύσσονται στο νέο κτίριο στα τέσσερα, πλέον του ισογείου, επίπεδα εμβαδού μόλις 47,50τ.μ, ενώ στο ισόγειο του παλιού κτιρίου και προς τον δρόμο βρίσκεται ο ξενώνας με δική του ανεξάρτητη είσοδο.

Το αίθριο όμως αυτό, πρώτιστα λόγω του περιορισμού του χώρου, δε λειτουργεί μόνο ως εξωτερικός χώρος αλλά ταυτόχρονα και ως εσωτερικός, προέκταση των εκατέρωθεν λειτουργιών είτε ως χρήση στο νέο ισόγειο είτε ως θέα και πηγή φωτός. Αυτό συμβαίνει μια και το αίθριο δε χωρίζει μόνο, αλλά ενώνει τους χώρους που το πλαισιώνουν. Σε αυτό συμβάλλει καθοριστικά η έντεχνη και εκτενής χρήση του γυαλιού στην εσωτερική όψη του νέου κτιρίου, αλλά και η λιτή γυάλινη κατασκευή ενός διαδρόμου στο επίπεδο του αιθρίου, που ενώνει το παλιό με το νέο κτίριο. Οι γυάλινες επιφάνειες της μοναδικής όψης του νέου κτιρίου, που ανοίγει στο αίθριο, επιτρέπουν την απρόσκοπτη είσοδο του φυσικού φωτός στο εσωτερικό του σπιτιού. Ο γυάλινος διάδρομος, που ενώνει το παλιό με το καινούργιο τμήμα του σπιτιού, γίνεται αντιληπτός μόνο λόγω της προστασίας που παρέχει από τον καιρό. Η διαφάνεια του γυαλιού συμβάλει στη διεύρυνση του χώρου της αυλής και αφήνει να αναδειχθεί ο παλιός πέτρινος τοίχος του πλάγιου ορίου.

Στο μεγάλο υαλοστάσιο και στο διάδρομο, είτε λόγω των ιδιοτήτων του γυαλιού είτε λόγω της αμφισημίας, τα όρια καταλύονται και ο χώρος αυξάνει μέσα στην αδιάκοπη συνέχειά του.

Στο εσωτερικό της κατοικίας, το γυαλί έχει επίσης χρησιμοποιηθεί εκτενώς, όπως στην κουπαστή του παταριού, στον πρώτο όροφο, στο μοναδικό μπαλκόνι στο υπνοδωμάτιο, στα λουτρά ενισχύοντας την οπτική σύνδεση μεταξύ των χώρων και αναδεικνύοντας την εκλεπτυσμένη αισθητική της οικίας συνολικά. Έτσι, το γυαλί πρωταγωνιστεί, πρωτίστως για λειτουργικούς λόγους, συμβάλλοντας αδιαμφισβήτητα στη διαμόρφωση της αισθητικής.

Η κατοικία στα Εξάρχεια, ως σχήμα και οργάνωση των χώρων εξασφαλίζει ένα εσωστρεφές και προστατευμένο περιβάλλον, ως υλικό όμως διαλέγεται με τον χώρο και ξανοίγεται στη γειτονιά της και στο φως.