Επαναπροσδιορίζοντας τη διαφάνεια: Η κομψότητα και η βιωσιμότητα των γυάλινων όψεων
Επαναπροσδιορίζοντας τη διαφάνεια: Η κομψότητα και η βιωσιμότητα των γυάλινων όψεων
Γράφει ο Καθηγητής James O’Callaghan*
FREng CEng BEng FIStructE MHKIE,
Founding Director, Eckersley O’Callaghan
Το ταξίδι της εταιρείας Eckersley O’Callaghan στην αρχιτεκτονική γυαλιού υπήρξε πάντα εστιασμένο στην εξέλιξη και στην επιδίωξη της πλήρους διαφάνειας. Από τα πρώτα χρόνια, ο στόχος μας ήταν να υλοποιήσουμε μια καινοτόμo αρχιτεκτονική αισθητική. Το επίκεντρο των πρώτων σχεδίων μας αφορούσε τη μεγιστοποίηση της διαφάνειας και την εξάλειψη συνδέσεων και αρθρώσεων. Αυτό απαιτούσε η αγορά εκείνη την εποχή. Μέσω της συνεχούς βελτίωσης και των καινοτόμων τεχνικών κατασκευής που εξελίσσονταν παράλληλα με ταχύ ρυθμό, κατορθώσαμε να εξωθήσουμε τα όρια του δυνατού στις γυάλινες κατασκευές. Ένα εξαιρετικό παράδειγμα, που δείχνει την εξέλιξη του γυαλιού ως δομικού υλικού, είναι ο γυάλινος κύβος Apple Fifth Avenue. Η παραγωγή πολύ μεγαλύτερων γυάλινων πάνελ με την πάροδο του χρόνου οδήγησε σε πολυστρωματικούς συγκολλημένους και σκληρυμένους υαλοπίνακες, που μπορεί να φτάνουν μέχρι τα 18 x 3,6m κατά τη στιγμή της κατασκευής.
Το γυαλί επιτρέπει την αποτελεσματικότερη σχεδίαση των όψεων, συνδυάζοντας τη διαφάνεια και τη δομική ικανότητά του με την αρχιτεκτονική αισθητική. Η μηχανική των γυάλινων όψεων δεν πρέπει να επικεντρώνεται μόνο στο ίδιο το υλικό, αλλά και στην κομψότητα και την απλότητα των συνδέσεών του, η οποία είναι εξίσου σημαντική. Οι αρχιτέκτονες οδηγούνται πάντα από το μότο «less is more» και, ως εκ τούτου, ως μηχανικοί θα πρέπει να προσπαθήσουμε να βρούμε λύσεις που ανταποκρίνονται σε αυτήν την πρόθεση και επιθυμία. Η απάντηση δε βασίζεται πάντα στη χρήση περισσότερου γυαλιού στην κατασκευή του κτιρίου, αλλά και στη μείωση ή ακόμη και στην εξάλειψη του αριθμού των εξαρτημάτων, τα οποία πολλές φορές αλλοιώνουν την κομψότητα του σχεδιασμού.
Η χρήση του γυαλιού δεν περιορίζεται μόνο στο κτιριακό κέλυφος, καθώς το βλέπουμε να χρησιμοποιείται και σε άλλες εφαρμογές, όπως τα γυάλινα σκαλοπάτια, τα οποία επιτρέπουν τη μεγιστοποίηση της διαφάνειας του χώρου, μειώνοντας παράλληλα την ποσότητα του απαιτούμενου υλικού.
Το κυνήγι προς τη διαφάνεια βρίσκεται σήμερα σε σύγκρουση με την ενεργειακή απόδοση του κτιριακού κελύφους, αφού το μέλλον του γυαλιού έγκειται στην ικανότητά του να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες υψηλές απαιτήσεις βιωσιμότητας. Αυτό δεν πρέπει να σημαίνει ότι οι μεγάλες γυάλινες προσόψεις θα αποτελέσουν παρελθόν, καθώς το γυαλί είναι πρωταρχικής σημασίας υλικό αφού επιτρέπει στο φυσικό φως να εισέρχεται εντός του κτιρίου, ενώ παράλληλα ενισχύει την άνεση και την αρχιτεκτονική αισθητική. Παίρνοντας σαν παράδειγμα το έργο μας Apple Marina Bay Sands, το γυαλί δεν είναι μόνο ένα δομικό στοιχείο, αλλά και ένα σημαντικό λειτουργικό στοιχείο του κτιριακού κελύφους. Το γυαλί σχεδιάστηκε για να λειτουργεί σε αρμονία με το περιβάλλον, ελέγχοντας την εισροή φυσικού φωτός και ηλιακής ενέργειας στον εσωτερικό χώρο. Το γυαλί είναι διπλής υάλωσης και επιτυγχάνει σκίαση μέσω προσεκτικά σχεδιασμένης κεραμικής εκτύπωσης σε συνεργασία με τις εξωτερικές περσίδες. Όλα λειτουργούν ως ένα σύστημα.
Ως μηχανικοί και αρχιτέκτονες, είναι ευθύνη μας να βρούμε καινοτόμους τρόπους που θα επιτρέπουν στο γυαλί να μεγιστοποιήσει τις δυνατότητές του, διατηρώντας παράλληλα μια βιώσιμη προσέγγιση σχεδιασμού. Στην Eckersley O’Callaghan πιστεύουμε ότι η αληθινή ομορφιά του γυαλιού δεν έγκειται μόνο στην κομψότητά του, αλλά και στην ικανότητά του να διαμορφώνει ένα πιο βιώσιμο μέλλον.
* Ο James O’Callaghan είναι ένας παγκόσμιας φήμης πολιτικός μηχανικός, που αναγνωρίζεται ευρέως ως αυθεντία στη χρήση και τον σχεδιασμό του γυαλιού ως δομικό υλικό. Είναι συνιδρυτής του πολυβραβευμένου μελετητικού γραφείου Eckersley O’Callaghan, γνωστού για τα πρωτοποριακά και βραβευμένα έργα του για πελάτες, όπως η Apple, η Google και το LinkedIn. Ως καθηγητής Αρχιτεκτονικού Γυαλιού στο TU Delft, ο James έχει βασικό ρόλο στην καθιέρωση έρευνας σε όλους τους τομείς του γυαλιού στην αρχιτεκτονική. Αυτό βοηθά στην ένταξη της χρήσης του γυαλιού στον αστικό ιστό του μέλλοντος και στο να επιταχυνθεί η εφαρμογή πιο βιώσιμων και υπεύθυνων λύσεων.